LifePO4 aküler, hafiflikleri, daha hızlı şarj olabilmeleri ve daha uzun ömürleri ile AGM, Jel veya sulu tipteki kurşun asit akülere kıyasla çok daha yüksek performansa sahiptirler. Ancak LifePO4 aküleri mümkün olduğunda uzun ömürlü kullanabilmek için, doğru şekilde nasıl şarj etmek gerektiğini bilmek önemlidir.
Bu blog yazımızda, LifePO4 aküleri şarj etmeden önce bilmeniz gerekenleri ve LifePO4 aküleri şarj etmenin yollarını ele alacağız.
LifePO4 Akü Şarj Etmek İçin Bilmeniz Gerekenler
LifePO4 akülerin şarj mantığı kurşun asit akülerden farklı olduğu için, geleneksel standart akü şarj cihazları ile şarj edilmesi pek mümkün değildir. Bu nedenle, LifePO4 akülerin performansını ve servis ömrünü korumak için özel olarak tasarlanmış şarj cihazları kullanılmalıdır.
LifePO4 aküler nasıl şarj olur?
LifePO4 ve Kurşun Asit Akü Şarj Eğrileri
Golf arabalarında, karavanlarda, deniz trolling motorlarında ve yenilenebilir enerji gibi birçok alanda kullanılan LifePO4 aküler, CC / CV adı verilen iki aşamalı bir işlemle şarj edilir. İlk aşamada Sabit Akım (CC), ikinci aşamada ise Sabit Voltaj (CV) uygulanan bu şarj işlemi sayesinde, akülerin güvenli ve verimli bir şekilde şarj edilmesi sağlanır.
Sabit Akım (CC) Aşaması
Bu aşamada, aküye şarj cihazı tarafından sabit akım uygulanır. Uygulanan bu sabit akım değeri genellikle akünün özelliklerine göre ayarlanır ve çoğu zaman 0.5 ile 1C arasında bir oranda olur. Akü şarj olur iken, voltaj değeri kademeli olarak artar. Günümüzde yaygın olarak bulunan LifePO4 akülerde kullanılan lityum hücrelerinin nominal voltaj değeri yaklaşık 3.2V~3.3V olup, bu aşamada şarj voltajının ulaştığı maksimum değer 3.6V~3.65V arasındadır.
Satın aldığınız akülerin sahip olduğu "Ah" ve "C" gibi oranlar akünün şarj kapasitesini veya ne kadar güç depolayabileceğini yaklaşık olarak gösterir ve ihtiyaçlarınız için doğru aküyü seçmenize yardımcı olur.
Sabit Voltaj (CV) Aşaması
Akü voltaj değeri maksimum şarj voltaj değerine (3.6V~3.65V) ulaştığında, şarj cihazı sabit akımdan sabit voltaj uygulamasına geçer. Bu aşamada, şarj cihazı uygulanan voltajı ayarlanan seviyede (örneğin 3.6V) tutarken, akü şarj olmaya devam ettikçe akım kademeli olarak azalır. Bu sayede akünün voltaj sınırı aşılmadan kalan enerjiyi kabul etmesi sağlanır.
Şarjın Sonlandırılması
Akü tamamen şarj olduğunda, şarj cihazının uyguladığı akım önemli ölçüde azalır. Şarj işlemi genellikle uygulanan akım değeri belirli bir eşik değerine (0.05C veya daha düşük) düştüğünde sonlandırılır. Temel şarj işlemi sonlandırıldıktan sonra, akü içerisindeki tüm lityum hücrelerinin eşit şekilde şarj edilmesini sağlamak ve akü sağlığını korumak için dengeleme şarjı uygulanabilir.
LifePO4 aküler normal akü şarj cihazları ile şarj edilirse ne olur?
LifePO4 aküler, uygun şarj cihazları kullanılmadığında zarar görebilir. Kurşun asit akü tipleri için kullanılan şarj cihazları çoğunlukla LifePO4 aküler için gerekli yüksek voltaj ve doğru şarj yöntemlerini sağlamazlar, bu da LifePO4 akülerin tam olarak şarj olamamasına ve performanslarının azalmasına neden olabilir. Ayrıca, LifePO4 aküler aşırı şarj, aşırı deşarj, aşırı akım gibi durumlara karşı koruma sağlayan BMS'lere (batarya yönetim sistemi) sahiptir. Uygun olmayan şarj cihazlarının kullanılması durumunda BMS'in doğru çalışması engellenebilir ve akünün lityum hücreleri arasında dengesizliklere yol açarak performans kayıplarına yol açabilir. Bu nedenle LifePO4 lityum akülerin güvenli kullanımı için uygun şarj cihazlarının kullanılması şarttır.
LifePO4 Aküleri Şarj Etmenin Yolları
Sahip olduğunuz bir LifePO4 akünün ömrünü ve performansını korumak istiyorsanız, akünüzü şarj etmenin en iyi ve uygun yollarını bilmeniz sizin için çok faydalı olacaktır.
LifePO4 aküler için uyumlu şarj cihazı kullanmak
LifePO4 aküleri şarj etmenin en ideal yöntemi, aküyü korumak için iyi programlanmış LifePO4 aküler ile uyumlu bir şarj cihazı kullanmaktır. LifePO4 aküleri şarj ederken, kullanacağınız şarj cihazının akü için doğru voltaj ve akıma ayarlanmış olup olmadığı kontrol edilmelidir. LifePO4 aküler için uyumlu şarj cihazlarının sahip olması gereken şarj voltaj değerlerinin ne olması gerektiğini, akü nominal voltaj değerlerine göre aşağıdaki referans tablosunda bulabilirsiniz:
LifePO4 Akü Şarj Voltajı
Mullinix BG Serisi Akıllı Akü Şarj Cihazı
LifePO4 akü uyumlu BG serisi akıllı akü şarj cihazları 8 kademeli şarj metoduna sahiptir. Bu metot sayesinde normal akülerinizi şarj ederken, sülfatlaşmaya maruz kalmış akülerinize ise bakım ve tamir uygulayabilirsiniz.
Güneş paneli ve MPPT şarj kontrol cihazı kullanmak
LifePO4 aküleri şarj etmenin diğer bir yolu ise, bir güneş paneli ile birlikte MPPT şarj kontrol cihazı kullanmaktır. Seçeceğiniz güneş paneli LifePO4 akünüzün kapasitesine göre yeterli akımı verebilecek ölçekte, güneş panelinizi bağlayacağınız MPPT şarj kontrol cihazınız ise LifePO4 aküleri şarj etmeye uyumlu olmalıdır. Örnek vermek gerekirse ise, 12V ve 100 Ah kapasiteye sahip bir LifePO4 aküyü şarj etmek için seçilecek güneş panelinin sahip olması gereken ideal nominal güç 300 watt ile 400 watt arasındadır. Bu güneş paneli ile birlikte akünüzü şarj etmek için 30 Amperlik LifePO4 akü uyumlu bir MPPT şarj kontrol cihazı uygun olacaktır.
Güneş Paneli ve MPPT Şarj Kontrol Cihazı ile LifePO4 Akü Şarjı
Alternatör kullanmak
DC-DC şarj cihazı, bir aracın alternatörü ile LifePO4 aküler arasında aracı göre görerek, akülerin doğru voltaj ve akımı almasını sağlar. DC-DC şarj cihazı, aküler için gerekli olan şarj voltajını sağlamak için alternatörden gelen voltajı uygun seviyeye uyumlayarak akülerin verimli bir şekilde şarj edilmesini mümkün kılar. Bu yöntem araçlar hareket halinde iken LifePO4 akülerin şarj olmasını sağladığı için özellikle karavan kullanıcıları için idealdir. Ancak, LifePO4 aküleri şarj etmek için uygun olan DC-DC şarj cihazlarının seçilmesi gerektiğini tekrar vurgulamak gerekir.
Alternatör ile LifePO4 Akü Şarjı
Soğuk havalarda LifePO4 aküler nasıl şarj edilir?
Donma sıcaklıklarında, yani 0˚C ve altında, LifePO4 aküleri şarj etmeye kalkışmak akülerde ciddi hasarlara sebep olabilir. Bu yüzden soğuk hava koşullarında ısıtma fonksiyonuna sahip LifePO4 aküler kullanılmalıdır.
LifePO4 akülerin dondurucu sıcaklıklarda hasar görmemesi için tasarlanmış olan ısıtma fonksiyonu ile ilgili daha fazla bilgi için göz atın!
Sonuç Olarak
LifePO4 aküleri doğru şekilde şarj etmek, akülerden maksimum performans almak ve uzun ömür sağlamak için çok önemlidir. Doğru şarj cihazını kullanarak, sıcaklık etkilerini de göz önünde bulundurarak LifePO4 akülerinizden sağladığınız faydayı en üst düzeye çıkarabilirsiniz. LifePO4 akülerinizi doğru şekilde şarj ettiğinizden emin olmak için, her zaman üreticinin tavsiye ettiği özel şarj talimatlarını kontrol edin.