Yeni bir elektrikli araç alan insanlar için en çok kafa karıştıran konulardan bir tanesi elektrikli araç şarj etme yolları ve şarj konnektör çeşitleridir. Bu paylaşımımız, elektrikli araç şarj modları ve elektrikli araçları şarj etmek için kullanılan konnektör tipleri konusunda temel bilgiler içeriyor.
Elektrikli Araç Şarj Yöntemleri
Elektrikli araçların hızla artan popülaritesi ile sürücüler bir şarj istasyonundan daha fazlasını arar hale gelmiştir. Gelişen elektrikli araç teknolojisi ile birlikte paralel ilerleyen araç şarj etme teknolojileri ''evde şarj'', ''iş yerinde şarj'', ''yolda şarj'' ve hatta ''hareket halindeyken şarj'' gibi kavramların hayatımıza girmesine sebep oldu.
Konnektör çeşitlerini paylaşmadan önce, elektrikli aracınızı şarj etmek için hangi seçeneklere sahip olduğunuzu veya olabileceğinizi anlamanız gerekir. Günümüzde elektrikli araçlar 4 farklı mod ile şarj edilebilir.
Mod 1: AC Ev Yavaş Şarj Yöntemi
Bu şarj modu, genellikle araç ile birlikte verilen bir güç kablosu aracılığıyla geleneksel ev prizinden elektrikli aracın şarj edilme yöntemidir. Mod 1, en yavaş şarj etme yöntemidir ve enerji kaynağı olarak AC (alternatif akım) kaynağı kullanır. Mod 1 şarj yönteminde elektrik sağlayan altyapı ile (ev prizi) elektrikli araç arasında herhangi bir kontrol ve haberleşme mevcut olmadığından dolayı birçok ülkede elektrikli otomobiller için güvenli bir yöntem olarak kabul görmemekle beraber kullanımı yasaklanmıştır. Bu yüzden bu şarj yöntemi scooter veya e-bisiklet gibi elektrikli araçlar için ideal sayılır.
Mod 1 şarj yöntemi genel olarak 2 kW'lık bir şarj seviyesi sunar.
Mod 2: AC Yavaş Şarj Yöntemi
Bu şarj yöntemi için de Mod 1'de olduğu gibi AC (alternatif akım) kaynağı olarak geleneksel ev tipi bir priz kullanılır. Mod 1'den farkı şarjın şarj kablosuna entegre akım sınırlaması olan bir cihaz aracılığı ile denetlenebilmesidir. Bu denetleyici cihaz, elektrikli aracınızın şarjı esnasında sıcaklık kontrolü, aşırı akım koruma ve güç izleme gibi işlevleri de yerine getirerek güvenli bir şarj sunar. Bu yüzden Mod 2 şarj yöntemi, aracınız tam şarja ulaştıktan sonra aracınızı fişe takılı bırakarak şarjın dolu kalmasını sağlayabileceğiniz gece tarzı bir şarj yöntemidir.
Mod 2 şarj yöntemi genel olarak 10 Amper 240 Volt'luk bir şarj seviyesi sunar.
Mod 3: AC Hızlı Şarj Yöntemi
Bir elektrikli otomobili veya plug-in hibrit aracı şarj etmenin en ekonomik yollarından biri olan Mod 3, elektrikli araçları şarj etmenin en yaygın ve standartlaşmış yöntemidir. Mod 3 günlük şarj için tavsiye edilen, doğrudan bir şarj istasyonuna veya duvar kutusuna (wallbox) entegre edilmiş bir şarj cihazı aracılığı ile elektrikli aracın şarj edilmesine karşılık gelir. Kamuya açık alanlara (sokaklar, otoparklar, alışveriş merkezleri, benzin istasyonları vb.) veya özel alanlara (ev, iş yeri vb.) kurulabilen bu şarj istasyonları veya duvar kutuları (wallbox) sahip oldukları özel bir elektrik devresi sayesinde Mod 1 ve Mod 2'ye göre daha güvenli şarj imkânı sunarlar.
Mod 3 şarj yöntemi genel olarak 3 kW ile 22 kW arasında bir hızlı şarj seviyesi sunar.
Mod 4: DC Hızlı Şarj Yöntemi
Mod 4 şarj yöntemi, enerjiyi doğrudan araç bataryasına ileten bir DC (doğru akım) bağlantısı kullanarak elektrikli aracın kısa sürede çok daha yüksek oranlarda şarj edilmesini sağlar. Bu mod en az 50 kW'lık güç sunan ve çoğunlukla otoyollarda ve bazı otoparklarda bulunan hızlı şarj istasyonları kullanır.
Mod 4 şarj yöntemi genel olarak 50 kW ile 350 kW arasında bir hızlı şarj seviyesi sunarken, elektrikli araç şarj süresi aracın teknik özelliklerine göre değişebilir.
Elektrikli Araç Şarj Konnektörleri
Otomobil üreticileri standart evrensel bir konnektör üzerinde anlaşabilseydi, elektrikli araç kullanıcıları için hayat çok daha kolay olabilirdi. Ancak Avrupa'da konnektör tiplerinin standartlaşmasına yönelik güçlü bir trend hali hazırda mevcut.
Elektrikli araç şarj yöntemleri hakkında bilgi sahibi olduktan sonra, hangi yöntem için hangi elektrikli araç şarj kablosuna sahip olmanız gerektiğini daha iyi anlamak için konnektör tiplerini şarj altyapısı (şarj istasyonu, duvar kutusu vb.) ve elektrikli araç bağlantı türlerine göre ayrım yaparak listeleyelim.
Altyapı Bağlantıları
Ev Tipi: Mod 1 ve Mod 2 şarj yöntemleri için özellikle evlerde kullanılan ev tipi priz bağlantısı en yaygın bağlantı türüdür. Kullanımı çok pratik olsa da düşük şarj sürelerinden dolayı günlük uzun mesafe kat eden sürücüler için yetersiz kalabilir.
Tip 2 (erkek): Bu konnektör çeşidi Mod 3 şarj yöntemi için kullanılan Avrupa standardıdır.
Tip 3: Bu konnektör tipi 3 kW'dan 22 kW'a kadar şarj gücü sunan Mod 3 şarj yöntemleri için kullanılır. Tip 2 gibi Avrupa da hızla standartlaşmaya başlamıştır.
Elektrikli Araç Bağlantıları
Tip 1: Ağırlıklı olarak Japon otomobil üreticileri tarafından sunulan elektrikli araçlar için kullanılır. Avrupa'daki Tip 2 konnektörün standart olarak yaygınlaşması sebebi ile kullanımı hızla azalmaktadır.
Tip 2 (dişi): Şu anda pazarda satışa sunulan elektrikli araçların birçoğunun uyumlu olduğu Avrupa standardı konnektör tipidir.
Tip 4 (Chademo): Tip 1 konnektörleri gibi Japonya menşeili elektrikli araçlara uyumlu olup, Mod 4 DC hızlı şarj yöntemi için kullanılır. Bu konnektörün kullanıldığı şarj kablolarının altyapı bağlantısı sabit olarak DC hızlı şarj istasyonuna bağlıdır.
Tip 4 (Combo CCS): Mod 4 DC hızlı şarj yöntemi için kullanılan Avrupa standardı konnektör tipidir. Chademo konnektöründen olduğu gibi altyapı bağlantısı şarj istasyonuna sabit olarak bulunur.
Elektrikli Araç Şarj Kabloları
Elektrikli araç şarj yöntemleri ve bu yöntemler için kullanılan bağlantı türleri veya konnektör tipleri hakkında bilgi edindiğimize göre günümüz elektrikli araç dünyasında en yaygın kullanılan şarj kablo türlerini paylaşabiliriz:
- Mod 3 Tip 2/Tip 2 Monofaze 20A Şarj Kablosu
- Mod 3 Tip 2/Tip 2 Monofaze 32A Şarj Kablosu
- Mod 3 Tip 2/Tip 2 Trifaze 20A Şarj Kablosu
- Mod 3 Tip 2/Tip 2 Trifaze 32A Şarj Kablosu
- Mod 2 Ev Tipi/Tip 2 Monofaze 16A 240V Şarj Kablosu