Bu paylaşımımızda kurşun-asit bazlı aküleri (AGM, Jel, Derin Döngü veya Kuru aküler) uzun ömürlü kullanabilmek ve maksimum performansından faydalanabilmek için nasıl şarj etmemiz gerektiği üzerinde duracağız.
3 Kademeli Şarj Nedir? (3-Stage Charging)
3 Kademeli Şarj (veya 3 Aşamalı Şarj) çoğu kurşun asit akü üreticisinin aküyü tam kapasite ile kullanmanın ve akü ömrünü uzatmanın en iyi ve en verimli yolu olarak önerdiği şarj yöntemidir.
Kademe 1: Bulk
Akü deşarj olmuş durumda iken şarj cihazı ile şarj etmeye bağladığımızda şarj cihazı akımın sabit bir değerde tutulup akü voltajının şarj edilirken yükselmesine izin verilen Bulk şarj modunda veya sabit akım şarj modunda çalışır. Akü şarj doluluk oranı (SOC) yaklaşık %80~%90 seviyesine ulaşıncaya kadar Bulk şarj modu veya sabit akım şarj modu devam eder.
12V kurşun asit bazlı akülerde Bulk şarj kademesi genellikle akü voltajı yaklaşık 14.4 Volt’a ulaşana kadar devam eder.
Kademe 2: Absorption
Bu kademede veya aşamada şarj cihazı aküye akım (amper) sağlamaya devam eder ancak voltajın belirlenmiş bir değerin üzerine çıkmasına izin vermez. Bu değer genellikle akünün %100 şarj doluluğuna ulaştığındaki voltaj değeridir. Bu yüzden zaman geçtikçe akım (amper) değeri düşer ve akü doldukça şarj cihazı aküyü belirtilen voltaj değerinde tutmak için çok daha az akım (amper) iletmeye ihtiyaç duyar.
12V kurşun asit bazlı akülerde Absorption kademesi esnasında akü voltajı genellikle 14.6 Volt’da sabit seyreder. Şarj akımı ise C/100 oranına kadar düşebilir (C/100: 100 Ah akülerde 1 amper, 200 Ah akülerde 2 amper akım demektir).
Kademe 3: Float
Şarj cihazı Absorption kademesinden sonra artık aküyü daha düşük bir voltaj değerinde tutar. Bu voltaj değeri aküyü aşırı şarj etmeden aküyü tam şarj durumunda tutmak için sürdürülür. Şarj akım değeri ise C/100 oranına kadar düşebilir (C/100: 100 Ah akülerde 1 amper, 200 Ah akülerde 2 amper akım demektir).
12V kurşun asit bazlı akülerde Float şarj kademesi süresinde şarj voltajı genellikle yaklaşık 13.5 Volt seviyesinde sürdürülür.
4 Kademeli Şarj Nedir? (4-Stage Charging)
Yukarıda özetlediğimiz 3 temel şarj kademesine ek olarak ‘Equalization’ adlı 4. Kademe şarj moduna da sahip olan şarj cihazları da mevcuttur. Equalization veya Dengeleme şarj kademesinin amacı akü plakalarındaki sülfatlaşmayı gidermek ve elektrolitin tabakalaşmasını engellemektir (Kurşun-Asit Aküler Nasıl Çalışır?).
Equalization şarj kademesinde genellikle aküye 15V~15.6V’a kadar voltaj uygulanırken akım değeri 0.5 ampere kadar düşebilir.
Sonuç
Akülerimizi maksimum performans ve uzun ömür ile kullanmak istiyorsak, akümüzün sahip olduğu şarj parametrelerine (Bulk Voltajı, Absorption Voltajı, Float Voltajı) uygun şarj yöntemine sahip şarj cihazlarınızı seçmek çok önemlidir.