Akü Nasıl Şarj Edilir?

Bu paylaşımımızda kurşun-asit bazlı aküleri (AGM, Jel, Derin Döngü veya Kuru aküler) uzun ömürlü kullanabilmek ve maksimum performansından faydalanabilmek için ne tür şarj metotlarının olduğu ve bunların ne anlama geldiği üzerinde duracağız. Sonrasında ise 8 kademeli şarj metoduna sahip bir şarj cihazını akülerimizi şarj etmek için nasıl kullanabileceğimizi paylaşacağız.

3 Kademeli Şarj Nedir? (3-Stage Charging)

3 Kademeli Şarj (veya 3 Aşamalı Şarj) çoğu kurşun asit akü üreticisinin aküyü tam kapasite ile kullanmanın ve akü ömrünü uzatmanın en iyi ve en verimli yolu olarak önerdiği şarj yöntemidir.

Kademe 1: Bulk

Akü deşarj olmuş durumda iken şarj cihazı ile şarj etmeye bağladığımızda şarj cihazı akımın sabit bir değerde tutulup akü voltajının şarj edilirken yükselmesine izin verilen Bulk şarj modunda veya sabit akım şarj modunda çalışır. Akü şarj doluluk oranı (SOC) yaklaşık %80~%90 seviyesine ulaşıncaya kadar Bulk şarj modu veya sabit akım şarj modu devam eder.

12V kurşun asit bazlı akülerde Bulk şarj kademesi genellikle akü voltajı yaklaşık 14.4 Volt’a ulaşana kadar devam eder.

Kademe 2: Absorption

Bu kademede veya aşamada şarj cihazı aküye akım (amper) sağlamaya devam eder ancak voltajın belirlenmiş bir değerin üzerine çıkmasına izin vermez. Bu değer genellikle akünün %100 şarj doluluğuna ulaştığındaki voltaj değeridir. Bu yüzden zaman geçtikçe akım (amper) değeri düşer ve akü doldukça şarj cihazı aküyü belirtilen voltaj değerinde tutmak için çok daha az akım (amper) iletmeye ihtiyaç duyar.

12V kurşun asit bazlı akülerde Absorption kademesi esnasında akü voltajı genellikle 14.6 Volt’da sabit seyreder. Şarj akımı ise C/100 oranına kadar düşebilir (C/100: 100 Ah akülerde 1 amper, 200 Ah akülerde 2 amper akım demektir).

Kademe 3: Float

Şarj cihazı Absorption kademesinden sonra artık aküyü daha düşük bir voltaj değerinde tutar. Bu voltaj değeri aküyü aşırı şarj etmeden aküyü tam şarj durumunda tutmak için sürdürülür. Şarj akım değeri ise C/100 oranına kadar düşebilir (C/100: 100 Ah akülerde 1 amper, 200 Ah akülerde 2 amper akım demektir).

12V kurşun asit bazlı akülerde Float şarj kademesi süresinde şarj voltajı genellikle yaklaşık 13.5 Volt seviyesinde sürdürülür.

4 Kademeli Şarj Nedir? (4-Stage Charging)

Yukarıda özetlediğimiz 3 temel şarj kademesine ek olarak ‘Equalization’ adlı 4. Kademe şarj moduna da sahip olan şarj cihazları da mevcuttur. Equalization veya Dengeleme şarj kademesinin amacı akü plakalarındaki sülfatlaşmayı gidermek ve elektrolitin tabakalaşmasını engellemektir.

Equalization şarj kademesinde genellikle aküye 15V~15.6V’a kadar voltaj uygulanırken akım değeri 0.5 ampere kadar düşebilir.

8 Kademeli Şarj Nedir? (8-Stage Charging)

8 aşamalı şarj 3 ve 4 aşamalı şarja göre çok daha sofistike ve zengin bir şarj işlemi ile gerçekleşir. Bu sayede 8 kademeli şarj metoduna sahip şarj cihazları ile şarj ettiğiniz akülerinizin çok daha uzun süre dayanmasını ve geleneksel şarj cihazlarına göre daha iyi performans göstermesini sağlar.

Kademe 1: Desulphation (Desülfasyon)

İlk başlatma aşamasında yüksek frekanslı voltaj darbeleri ile derin deşarj olmuş bir akünün "uyanmasına" yardımcı olur. Bu darbeli şarj yöntemi akünün deşarj edildiği süre boyunca akü plakalarında oluşmuş olabilecek sülfat kristallerini azaltmaya yardımcı olur.

Mullinix BG Serisi Akıllı Akü Şarj Cihazı

BG serisi akıllı akü şarj cihazları 8 kademeli şarj metoduna sahiptir. Bu metot sayesinde sülfatlaşmaya maruz kalmış akülerinize bakım ve tamir uygulayabilirsiniz.

Şimdi İncele

Kademe 2: Soft Start (Yumuşak Başlama)

Geleneksel akü şarj cihazları, akü bağlantısı sağlandıktan hemen sonrasında yüksek bir şarj voltajı ve akım çıkışı uygulayarak akü içerisinde yüksek miktarda ısı oluşturur. Oluşan bu ısı akü içerisindeki elektrolit kıvamının veya hücre voltaj dengesinin düzensiz olduğu durumlarda aküye potansiyel olarak zarar verebilecek aşırı şarj periyotları ile sonuçlanabilir. Yumuşak başlama fonksiyonu şarj işlemini yumuşak ve yavaş bir şekilde başlatarak bu durumu ortadan kaldırır. Bu sayede akü şarj kapasitesi ve alımı önemli ölçüde iyileştirilmiş olur.

Kademe 3: Bulk

Bu kademede akü tipine göre önceden belirlenmiş veya ayarlanmış bir voltaj değerine kadar, maksimum nominal akım çıkış seviyesinde akü sert olarak şarj edilir. Şarj süresi akünün kapasitesi ve şarj durumuna göre değişkenlik gösterir.

Kademe 4: Absorption

Bulk kademesinden sonra şarj cihazı sabit bir voltajı korurken akünün şarj kabulüne bağlı olarak akım çıkışı otomatik olarak azaltılmaya başlanır. Akım değeri önceden belirlenmiş bir eşik seviyesine düştüğünde şarj otomatik olarak durur.

Kademe 5: Analyze (Analiz)

Absorption kademesinden sonra şarj cihazı "Analiz" aşamasına başlar ve 1 dakika boyunca aküyü şarj etmeyi durdurur. Akü voltajı 12.6 V'un altında ölçülür ise (12V aküler için) akü arıza göstergesi ve alarmı çalışacaktır. 12.6 V'un üzerinde olması durumunda Boost kademesine geçiş yapılır.

Kademe 6: Boost

Analiz kademesi başarılı bir şekilde geçildikten sonra şarj cihazı akünün %100 şarj olmasını sağlamak için biraz daha yüksek bir voltaj ile aküyü şarj etmek adına Boost kademesine geçiş yapar.

Kademe 7: Float

Float kademesinde şarj cihazı şarj voltajını biraz daha düşük bir seviyede tutar. Şarj akımı akünün kapasitesine göre C/100 oranına kadar düşebilir.

Kademe 8: Maintain

Bu kademede akünün tam şarjlı durumda ve her an kullanıma hazır tutulması için küçük darbe şarjı uygulanır.

Akü Şarj Cihazı Nasıl Kullanılır?

Akü şarj cihazınız ile akünüzü şarj etmek için, basitçe aşağıdaki adımları izleyebilirsiniz:

1: Şarj cihazınız ile akünüzü şarj etmeden önce, cihazınızın kapalı olduğundan emin olun.

2: Daha sonra cihazınızın şarj klipslerinden kırmızı olanı akünüzün kırmızı yani pozitif kutup başına, siyah olan şarj klipsini ise akünüzün siyah yani negatif kutup başına bağlayın.

3: Akü bağlantısını tamamladıktan sonra şarj cihazınızı elektrik prizine bağlayın

4: Şarj cihazınızı çalıştırdıktan sonra, akü tipine göre akü şarj modunu seçerek akünüzü şarj etmeye bağlayabilirsiniz.

5: Şarj işlemi tamamlandıktan sonra, önce şarj cihazınızı kapatın sonrasında ise elektrik prizi ile bağlantısını kesin. Şarj klipslerini söktükten sonra akünüz kullanıma hazırdır.

Sonuç Olarak

Akülerimizi maksimum performans ve uzun ömür ile kullanmak istiyorsak, akümüzün sahip olduğu şarj parametrelerine (özellikle Bulk Voltajı, Absorption Voltajı, Float Voltajı) uygun şarj yöntemine sahip şarj cihazlarınızı seçmek çok önemlidir. Bunun yanında gelişen teknoloji, akülerin sadece şarj olmasını değil, aynı zamanda bakımını da yerine getiren akıllı şarj cihazlarının ortaya çıkmasını sağlamıştır.